موسوی بجنوردی؛ فقیهی که سود کمتر از نرخ تورم را ربا نمی‌دانست
تاریخ انتشار: ۷ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۳۲۲۱۲
عصرایران؛ مهرداد خدیر- دربارۀ زندگی و کارنامۀ آیت‌الله سید محمد موسوی بجنوردی از وجوه مختلف می‌توان نوشت ولی یک وجه از آرای او پررنگ‌تر و پر سر وصداتر است.
هر چند او نزد عامه چندان شناخته شده نبود یا در معرفی باید اشاره شود پدر همسر سید حسن خمینی بود یا عضو ارشد مجمع روحانیون مبارز با نماد سید محمد خاتمی یا این که در دهه 60 و در دوران رهبری امام خمینی عضو شورای عالی قضایی بوده و کنار دو مقام ارشد دستگاه قضا (رییس دیوان عالی کشور و دادستان کل/ موسوی اردبیلی و موسوی خویینی‌ها) می نشسته اما شهرت اصلی او به خاطر دیدگاه متفاوت و نگاهی بود که به رابطۀ نرخ بهره با تورم داشت و به صراحت می‌گفت آنچه بانک‌ها به عنوان سود به مردم می‌پردازند در واقع سود بانکی نیست چرا که وقتی نرخ تورم 40 درصد است سود بانکی 20درصدی تنها نصف کاهش ارزش پول را جبران می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او در مصاحبه‌ای مفصل با مجله "تجارت فردا" در سال 1393 به تشریح این دیدگاه خود پرداخت تا ثابت کند ادعای ربوی بودن درست نیست و دستکم به این طرف یعنی سود بگیران اطمینان بدهد آنچه دریافت می‌کنند کاملا شرعی است چون مهم حفظ قدرت خرید است و پول ذاتاً اعتبار ندارد.
جان کلام او این بود: وقتی تورم ۴۰درصد است، اگر شما به بنده ۱۰میلیون تومان قرض بدهید و بگویید سال دیگر ۳۰درصد از شما سود می خواهم، باز هم کم است و پول واقعی را نگرفته‌اید. من به سیستم بانکی اشکال داشتم که چرا می‌گویید به سپرده‌ها سود تعلق می گیرد؟ گفتم شما چه کسی را دارید مسخره می‌کنید؟
او معتقد بود: بانک‌های ما اصلا اشکال شرعی ندارند و با این وضع تورم، ربا در آنها بی‌معنی است و ظلم بانک‌ها به این معنی است که بانک‌ها با سود پایین تر از نرخ تورم، عملا پول خود مردم را به آنها نمی دهند.
طهماسب مظاهری رییس کل پیشین بانک مرکزی هم واکنش مثبت نشان داد و گفت: قرض بدون ربا در حد اصل پول و میزان اتلاف مالیات آن پول قابل محاسبه است. در نظام پولی ما ارزش پول به اندازه تورم پایین می‌آید. قرض گیرنده باید ارزش پولی را که قرض گرفته به قرض دهنده برگرداند و از این منظر مطلب وایده ای را که اقای بجنوردی مطرح کرده اند قبول دارم و مورد تایید و حمایت خیلی از علما و دانشگاهیان است وباید شکل عملیاتی آن را طراحی کنیم.
نکته جالب این که موسوی بجنوردی این دیدگاه خود را در راستای محاسبه مهریه به نرخ روز مطرح می کرد که طراح اولیه آن خود او بود و در میان ناباوری و شگفتی طرح را شورای نگهبان تأیید کرد و کار به مجمع تشخیص مصلحت نظام نکشید.
او ربا را بر دو قسم می دانست: یکی قرضی و دیگری معاملی و این دومی را فاقد موضوعیت می‌دانست و می‌گفت تنها ربای قرضی مطرح است و تازه در این فقره هم اگر قرض دهنده به میزان کاهش ارزش پول خود بر اساس نرخ تورم را بازپس بگیرد ربا محسوب نمی شود.
او نظرات دیگری هم داشت ولی مانند آیت الله فقید یوسف صانعی به صدور فتواهای شاذّ متهم نمی‌شد چون در حیطه های گوناگون نظر نمی داد.
در دو همایش آن مرحوم را دیده بودم. یکی در همایش بانک داری اسلامی در سال 1378 و به خاطر دارم سخن خود را به آیه قرآن مستند می کرد که نه ستم کنید و نه بر شما ستم شود در حالی که با توجه به نرخ تورم وقتی قرض می دهید و کاهش قدرت خرید شما محاسبه نمی شود ستم دیده اید. نوبت دوم در همایش صلح در مرکز بین المللی دایره المعارف اسلامی که اصرار داشت همه ادیان را مانند هم معرفی کند و در حاشیه وقتی فهرستی از اختلافات اساسی میان اسلام و مسیحیت را برشمردم با دقت گوش داد و درصدد توضیح و پاسخ و دفاع برنیامد.
نمی‌توان دربارۀ او نوشت و اشاره نکرد که شورای نگهبان در سال 94 صلاحیت او را نیز در کنار داماد او سید حسن خمینی رد کرد و این در حالی بود که 30 سال قبل از آن به عنوان مجتهد در شورای 5 نفری عالی قضایی می‌نشست.
با این نگاه بعید نیست با توجه به شدت گرفتن بیماری در ماه های آخر اگر کاندیدای خبرگان می شد این بار شورای نگهبان صلاحیت او را تأیید می کرد!
چون ممکن است تصور شود دیدگاه او توجیهی برای دریافت سودهای بالاتر در بانک ها بود باید یادآور شد مراد او حفظ قدرت خرید مردم و سپرده گذاران و آسوده کردن خاطر آنان بود نه آن که سرود یاد مستان دهد تا بانک ها بیشتر دریافت کنند! بلکه چنان که در بالا آمد معتقد بود بانک ها پول خود مردم را هم به آنها نمی دهند چه رسد به این که سودی به آنان بپردازند.
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: موسوی بجنوردی نرخ بهره
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۳۲۲۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خط و نشان تند رئیسی برای بانک‌ها / انتقاد از برحورد پلیس آمریکا با دانشجویان
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، سید ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم، در جمع مردم جنوب غرب تهران با اشاره به ساخت دو میلیون‌و ۴۰۰ هزار مسکن تصریح کرد: اگر سالی یک‌میلیون مسکن در ادوار قبل ایجاد می‌شد امروز با مشکل مسکن در استان ها مواجه نبودیم ولی این اتفاق رقم نخورد.طبق قانون و نیاز کشور اگر یک میلیون مسکن در سال ایجاد شود، نیاز ها در این زمینه برطرف می‌شود.
رئیس جمهور بیان کرد: میزان اراضی که در دولت سیزدهم به محدوده شهری در سراسر کشور متصل کردیم با گذشته قابل قیاس نیست.دومیلیون‌و ۴۰۰ هزار مسکن در حال ساخت است و شبانه روز وزارتخانه ها و دستگاه ها در این زمینه مشغول فعالیت هستند.
دولت از هدفگذاری ایجاد اشتغال به هیچ وجه عقب نیسترییسی خاطر نشان کرد: رفع تنش آبی ۱۰ هزار روستا از ضرورت‌هایی است که آغاز شده و نیمی از میزانی که هدف گذاری شده انجام شده است.در تهران خاموشی‌های زیادی داشتیم و در مجموع ۲۲ هزار مگاوات کسری و ناترازی برق داشتیم امروز در خدمت شما خانواده معظم و معزز شهیدان این منطقه عرض می‌کنم که با تولید برق ۸۰۰۰ مگاوات ناترازی رفع شده است و مابقی نیز به سرعت در حال پیگیری است.
وی بیان کرد: از مشکلات این منطقه و بسیاری از مناطق و جوانان تهران، مشهد و سایر نقاط کشور بیکاری بود در برنامه‌ریزی دولت اعلام کردیم که هر سال باید یک میلیون شغل ایجاد شود اگر پیش از این ایجاد می‌شد در حال حاضر با این مشکل مواجه نبودیم.
رئیس دولت سیزدهم، با بیان اینکه از وعده ایجاد اشتغال به هیچ عنوان عقب نیستیم، اظهار کرد: در بسیاری از استان‌ها آمار بیکاری کاهش جدی را نشان می‌دهد و بعضاً به ۵ درصد رسیده است.حتماً می‌توان با اتکا به داشته‌های کشور کاری کرد که خانواده‌های عزیز ما دغدغه بیکاری فرزندان خود را نداشته باشند.
هرآنچه به نفع مردم باشد انجام میدهیمرئیسی در جمع مردم جنوب غرب تهران بیان کرد: اینطور نیست که ندانم در زندگی‌مردم چه می‌گذرد قبل از اینکه به جمع شما بیایم برای حل مسائل تشکیل جلسه دادیم و مسائل بهداشتی که از موضوعات این منطقه است برایش زمان‌بندی شد تا مشکلات مرتفع شود. بافت فرسوده از دیگر نکاتی بود که مطرح شد و باید بسته تشویقی در این زمینه قرار داد.
وی گفت:دولت از کنارچاله ها نمی‌گذرد مگر اینکه برای آنها چاره اندیشی کند. هرآنچه به نفع مردم باشد انجام میدهیم.
همانطور که وعده دادیم، مطلقا به فساد و مفسد رحم نمیکنیمرئیسی بیان کرد:بنای بنده طلبه خدمتگزار صداقت با مردم است آنچه را تشخیص میدهیم اگر در جایی به هر دلیلی نشد، در کنار کارهای انجام شده، آن را نیز به مردم اعلام خواهیم کرد.
رییسی تاکید کرد: ما وعده‌های خود را از یاد نمی‌بریم این دولت بنا دارد که صادق الوعد باشد، بدانید و آگاه باشید که به همه مسئولان اعلام کرده‌ام، نه فقط اعلام بلکه اقدام کرده‌ام که مطلقا به فساد و مفسد رحم نخواهد شد.بدانید در این دولت همانطور که بارها اعلام کردیم در تمام استان‌ها در تمام شوراهای اداری، ما مخالف هرگونه رابطه ناسالم، تبعیض، پارتی‌بازی و رشوه در تمام ادارات و سازمان‌های کشور هستیم.
بانک هایی که مقررات را رعایت نکنند منحل خواهند شدوی بیان کرد: موسسات بانکی که اضافه برداشت از بانک‌دارند موجب تورم‌می شوند، در سال گذشته سه موسسه متخلف را بدلیل رعایت نکردن مقررات منحل کردیم. بانک هایی که مقررات را رعایت نکنند حتما منحل خواهند شد.
وی تاکید کرد: تمام توان دولت این است که با استفاده از ظرفیت هایی که در کشور وجود دارد نسبت به وضعیت اقتصادی اقداماتی انجام دهد تا شرایط اقتصادی برای زندگی مردم بهبود بخشیده شود.
رییسی خاطر نشان کرد: نمی خواهم به گذشته نگاه کنم که چه کردند و نمی خواهم بگویم دولت چه چیزی را تحویل گرفت چون این روش را در این جمع باصفای شما مردم نمی پسندم که بگویم اما در جلسات کارشناسی ممکن است بگوییم که چه وضعیتی تحویل شد و ما کجا بودیم.شهریور ۱۴۰۰ که دولت آغاز شد با کسری بودجه مواجه بودیم یکی از نگرانی های مردم تورم است که نگرانی درستی است و باید تورم را کاهشی کنیم.
وی تصریح کرد: با کمک مردم و فعالان اقتصادی در حال حاضر تورم کاهشی شده اما بدانیم عامل تورم چیست؟ چون برخی موارد معلول است و باید علت را بررسی کرد و از بین برد.یکی از علت های تورم کسری بودجه است به این معنا که دولت بیش از توان و درآمد، هزینه داشته باشد و هزینه بر دولت بار کنیم که فشار آن بر مردم می آید.
رییس دولت سیزدهم گفت:دولت سیزدهم تلاش کرد اولا کسری بودجه باقی مانده از دولت قبل که قریب به ۴۸۰ هزار میلیارد تومان را بتواند به نحوی پشت سر بگذارد که روی زندگی مردم فشار نیاید.تنها راه آن افزایش تولید بود که با ایجاد درآمد، مسأله را حل کنیم وگرنه اگر قرار بود از بانک مرکزی استقراض شود یا پول چاپ کنیم، باز هم فشار نهایی بر مردم تحمیل می شد.نتیجه این شد که ۱۴۰۰ را پشت سر گذاشتیم و کسری بودجه با تولید و ایجاد درآمد حل شد.در ۱۴۰۱ تلاش شد که منابع و مصارف ما همخوانی داشه باشد که کار جدیدی بود.
وی خطاب به نمایندگان بیان کرد: بارها از دوستان مجلس خواسته ایم که به لایحه بودجه ای که به مجلس داده می شود، هزینه جدید افزوده نشود و هزینه ها را کاهش دهند نه افزایش.اول باید به منابع‌مان نگاه کنیم چه چه میزان پول داریم بعد به مصارف‌مان بنگریم که چه قدر هزینه داریم.همیشه قرارمان این بود که در لایحه بودجه ای که ما تنظیم می کنیم کسری بودجه که به بیان رهبر انقلاب ام الخبائث است و مشکلات را ایجاد می کند، نباشد.
بنای ما تعامل با کشورهایی است که می خواهند با جمهوری اسلامی روابط سالم و سازنده داشته باشندرئیسی گفت:بنای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران مقاومت و ایستادگی در برابر همه دشمنان است.به مردم پاکستان به نمایندگی از شما مردم گفتم که پیام ما به دشمنان ایستادگی ومقاومت است.همچنین پیام‌ما برای دوستانمان همبستگی و پیوند اخوت است، بارها اعلام‌کردیم هرکس در دنیا دست به طرف ما دراز کند با محبت دستای اورا میفشاریم و بنای ما تعامل و همکاری با همه کشورهایی است که می خواهند با جمهوری اسلامی روابط سالم و سازنده داشته باشند.
رفتار با دانشجویان چهره واقعی آمریکا را به جهان نشان دادرئیسی افزود:غزه تابلویی در جلوی چشم‌جهان ترسیم کرده که در آن نورانیت، ایستادگی و مقاومت و جانفشانی در راه خدا به تصویر کشید همچنین کودک‌کشی ونسل کشی وجنایت علیه بشریت هم در غزه به نمایش گذاشته شد. اینها جنایتکاران در تاریخ و بزرگترین ناقضان حقوق انسان هستند.
وی گفت: مگر تا دیروز نمی‌گفتند به دانش و دانشگاه احترام میگذاریم دیدیم که چگونه پلیس به مراکز دانشگاهی حمله کرد و دانشجویانی که از غزه و فلسطین حمایت کردند را مورد آزار و اذیت قرار دادند. رفتار با دانشجویان چهره واقعی آمریکا را به جهان نشان داد.
۲۷۲۷
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟